Kutsal Kitapta Anadolu

İncil döneminde girdiğimize yine Anadolu’nun önemli bir yer olduğunu görmekteyiz. Antakya’da kurulan kiliseyle birlikte Anadolu’da ilk kilise kurulmuş ve burada İsa’yı izleyen kitlelere ilk defa Hristiyan ismi bahsedilmiştir.

Antakya kilisesi tarafından gönderilen Tarsuslu elçi Pavlus ve Kıbrıslı elçi Barnaba’nın çabalarıyla Pisidya Antakyası (Isparta/ Yalvaç), Konya, Listra (Konya/Hatunsaray) ve Derbe (Karaman/Ekinözü) kentlerinde aynı şekilde kiliseler kuruldu.

Birinci yüzyılın sonlarına geldiğimizde bahsedilen bu kentlerin yanı sıra “Yedi Kilise” olarak bilinen, Ege bölgesinde kurulan Efes, İzmir, Bergama, Tiyatira (Akhisar), Filadelfya (Alaşehir) ve Laodikya (Denizli) kiliselerinde çeşitli metinler sayesinde haberdarız.

İncil’in büyük bir bölümünü oluşturan mektup metinleri Anadolu’da veya Anadolu’daki çeşitli kiliselere yönelik yazılmıştır.

Anadolu’da kaleme alınan veya Anadolu’daki kiliseler hitaben yazılan İncil metinleri arasında: Luka; Elçilerin İşleri; Efeliler’e Mektup; Galatyalılar’a Mektup; Koloseliler’e Mektup; Filimon’a Mektup; Yuhanna’nın birinici, ikinci ve üçüncü mektupları; Petrus’un birinci ve ikinci mektupları; Pavlus’un Timoteos’a yazdığı birinci ve ikinci mektubu yer almaktadır.

Anadolu’da çeşitli Kutsal Kitap anlatılarını destekleyen önemli keşifler yapılmıştır. Bu keşifler dünyanın çeşitli önemli müzelerinde sergilenmektedir. Bunlardan bir örnek Bismil Üçtepe’de keşfedilen dikilitaştır.

1861’de İngiliz arkeoloğu ve dönemin Baş konsülü John George Tylor, Bismil Üçtepe’de M.Ö. 853 senesine dayanan bir Asur dikilitaşı keşfeder. Dikilitaştaki yazıt Asurluların III.Şalmanezer önderliğinde Filistin bölgesinde bulunan 12 kralın koalisyonuna karşı yapılan savaştan söz eder.

Bu savaş tarihte “Karkar Savaşı” olarak kayıtlara düşmüştür. 2 metreyi aşan bu dikilitaşta dikkatimizi çeken ise İsrail kralı Ahav’dan bahsetmesidir! 1.Krallar bölümünde bahsi geçen bu İsrail kralı Sidon prensesi İzebel ile evlenip İsrail’e en ahlaksız dönemini yaşatmıştır.

Kutsal Kitap’ta bahsi geçen bu kral ve kraliçe aynı zamanda İlyas peygambere çektirdikleri zulümlerle de tanınırlar. Bu keşif ile Kutsal Kitap’ta ismi geçen belirli kişilerin ve olayları teyitini gözlemlemekteyiz.

Yazıtın Türkçe çevirisi şöyledir: “Ben (III.Şalmanezer) Karkar şehrine yaklaştım. Bu Şam kraliyet şehrini yerle bir edip yaktım. Şam’lı HadadEzer’in 1.200 savaş arabasını, 1.200 süvarisini ve 20.000 askerini yok ettim. Ayrıca, Hamatlı İrhuleni’nin 700 savaş arabasını, 700 süvarisini ve 10.000 askerini; İsrail kralı Ahav’ın 2.000 savaş arabasını ve 10.000 askerini; Bibloslu 500 askeri; Mısırlı 1.000 askeri; İrkanatu topraklarından 10 savaş arabasını ve 10.000 askerini; Arvad kentin’den MatinuBaal’ın 200 askerini; Usanatu topraklarından 200 askeri, Şianzu topraklarından AdonBaal’ın 30 savaş arabasını ve binlerce askerini; Arabistanlı Gindibu’nun 1.000 devesini; Amonlu Baasa’nın yüzlerce askerini yok ettim. Şam kralı ve 12 kralını bozguna uğrattım…Karar şehrinden Gilazu şehrine kadar onları yenip kovaladım…”

Yazı 12 kral’dan söz etmesine rağmen, Şam kralı dışında 11 kral sayılır. Ancak, “on iki kral” Mezopotamya’da her türlü ittifak için kullanılan edebi bir kalıptır. Bu yüzden burada kâtip sayısal bir hata yapmaktan ziyade edebi bir kalıp kullanmıştır. Dikilitaş Londra’daki Bristish Museum’da sergilenmektedir.

Anadolu’nun bu zengin geçmişi ve tarihi kanaatimizce Türkiye’nin tanıtımı ve özellikle dini turizim için büyük bir potansiyel teşkil etmekte. Türkiye’nin bu zengin tarihinden fayadalanarak HİAD olarak amacımız yabancı iş insanlarını Türkiye’ye yatırım yapmalarını teşvik etmek ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaktır.